نقش تغذیه در بهبود وضعیت بیماری هموفیلی

بیماری هموفیلی چیست؟
مجله پزشکی و سلامت : بیماری هموفیلی، بیماری اختلال در تشکیل لخته خونی است. در هموفیلی به دلیل پایین بودن سطوح پروتئین‌های انعقادی، مدت زمان بیشتری طول می‌کشد تا خونریزی بند بیاید. بیماری هموفیلی ، ارثی است و از طریق ژنی که بر روی کروموزوم X می‌نشیند، به نسل‌های بعدی انتقال می‌یابد. از آنجایی که در زن دو کروموزوم X و در مرد یک کروموزوم X وجود دارد، امکان این که این ژن از طریق زنان انتقال پیدا کند، بیشتر می‌باشد.
در واقع زنان بیشتر احتمال دارد که حامل این ژن مختل شده باشند؛ حتی ممکن است آن‌ها شکل مخفی بیماری هموفیلی را نیز داشته باشند. در مجموع امکان این که بیماری هموفیلی از یک مادر حامل یا مبتلا به فرزندان دختر یا پسر او انتقال یابند بسیار بالا می‌باشد، اما مردان مبتلا به بیماری هموفیلی این بیماری را فقط می‌توانند به فرزند دختر خود انتقال دهند که این امر هم مربوط به وجود تک کروموزوم X در مردان می‌باشد که قادر است به فرزند دختر انتقال یابد.
علائم و نشانه‌های بیماری هموفیلی
همان‌طور که عنوان شد در بیماری هموفیلی میزان پروتئین‌های انعقادی پایین می‌باشد، بنابراین زمان انعقاد خون در اثر بروز خونریزی و جراحت از حالت عادی طولانی‌تر می‌باشد. در نتیجه افراد مبتلا به بیماری هموفیلی باید در مواجه با ایجاد خونریزی‌های شدید، دقت و مراقبت‌های بالاتری را رعایت نمایند. به علاوه این که در زمان جراحی‌های خاص در بدن نیز کادر پزشکی باید از بیماری فرد اطلاع داشته باشند تا بتواند تمهیدات لازم را در این زمینه انجام دهد.
البته افراد مبتلا که در بیشتر موارد زنان هستند، می‌توانند حامل و یا بیمار واقعی هموفیلی باشند. در هر دو حالت نشانه‌های بیماری هموفیلی می‌تواند بسیار مختصر مانند تکرر در خونریزی از بینی، خونریزی زیاد در عادت ماهیانه و یا حتی خونریزی‌های داخلی مکرر درون عضلانی باشند. البته در موارد حاد بیماری، حتی بروز یک خونریزی کوچک در بدن می‌تواند با عدم انعقاد خون، عوارض ناگواری در فرد مانند غش، کاهش هوشیاری و ضعف بدنی را به دنبال داشته باشد که در این موارد سریعاً باید فرد را به مراکز درمانی رساند.

راه کنترل و درمان بیماری
از آنجایی که بیماری هموفیلی ارثی است، تنها راه برای کنترل و درمان آن استفاده از ترکیبات انعقادی برای بیمار و بالا بردن میزان این ترکیبات در بدن او است. در این راستا، تغذیه تا حدودی با تأمین مواد مغذی مورد نیاز در انعقاد خون می‌تواند در کنترل بیماری هموفیلی مؤثر باشد.

اثر مواد مغذی در کنترل بیماری هموفیلی
ویتامین K
نقش اصلی این ویتامین در ایجاد لخته خونی می‌باشد. امکان دارد در بیماران هموفیلی نیاز به مصرف مکمل‌های ویتامین K باشد. البته این نیاز را پزشک معالج تشخیص می‌دهد. ولیکن در هر حال بر اساس نظر متخصصان تغذیه مصرف منابع غذایی این ویتامین مانند اسفناج، کلم بروکلی، کاهو، جوی دوسر، دانه سویا می‌تواند در بهبود ایجاد لخته خونی در بیماران مبتلا به بیماری هموفیلی مؤثر باشد. به علاوه این که ویتامین K در بهبود عملکرد سیستم کبدی در این بیماران نیز مؤثر می‌باشد.
ویتامین‌های گروه B
کلیه ویتامین‌های گروه B که در سطح وسیعی از مواد غذایی مانند زرده تخم مرغ، انواع گوشت‌ها، لبنیات، سبزیجات با برگ سبز تیره و میوه‌ها یافت می‌شوند و به سلول‌های قرمز خون کمک می‌کنند تا عملکرد مطلوب‌تری داشته باشند. بنابراین از آنجایی که بیماران مبتلا به بیماری هموفیلی نیاز دارند تا سلول‌های قرمز خون سالم‌تری داشته باشند؛ تأمین ویتامین‌های گروه B از راه مواد غذایی برای این بیماران بسیار مهم می‌باشد.

ویتامین C
این ویتامین در بهبود ایجاد لخته خونی در بیماران مبتلا به بیماری هموفیلی نقش بسیار مؤثری دارد. بنابراین مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین C مانند پرتقال، کیوی، اسفناج، توت آبی، کلم بروکسل، توت فرنگی، پاپایا و آناناس ضروری است.
کلسیم
مصرف روزانه شیر و لبنیات که از منابع غنی کلسیم است به همراه شیر سویا، پنیر توفو و کلم بروکلی می‌توانند با تأمین مقادیر مورد نیاز کسیم در بدن بیماران هموفیلی در تشکیل مطلوب پلاکت‌ها و ایجاد لخته خونی و پیشگیری از بروز خونریزی‌های زیاد در بیماران مبتلا به بیماری هموفیلی مؤثر باشند.
آهن
تأمین مقادیر کافی از این عنصر از طریق مصرف منابع غذایی گوشتی به خصوص گوشت قرمز می‌تواند با طبیعی کردن میزان هموگلوبین در بدن مبتلایان به بیماری هموفیلی باعث بهبود عملکرد سلول‌های قرمز خون و عملکرد مناسب در اکسیژن رسانی به سلول‌های بدن این بیماران گردد.

رابطه چاقی و بیماری هموفیلی
مطالعات محققان علوم سلامت همچنین نشان داده که کودکان مبتلا به بیماری هموفیلی نسبت به کودکان سالم استعداد بیشتری به اضافه وزن و چاقی دارند. بنابراین در مورد کنترل اضافه وزن و چاقی در افراد مبتلا به بیماری هموفیلی باید توجه ویژه‌‌ای شود.
خلاصه کلام
در هموفیلی، از دیدگاه تغذیه‌ای توجه به یک رژیم غذایی متنوع و متعادل با عدم محدودیت در مصرف گروه‌های غذایی از یک سو و توجه به کنترل وزن از سوی دیگر از اهمیت بالایی برخوردار می‌باشد.

بازدید: 3134