آیا ازدواج خویشاوندی برای داشتن فرزندان سالم ایجاد خطر می کند ؟
منظور از ازدواج خویشاوندی ، ازدواج بین دو نفر با حداقل یک جد مشترک می باشد .
تشابه ژنتیک بین دو فرد دارای جد مشترک بیش از یک تشابه ژنتیک بین دو فرد غیر خویشاوند می باشد .
انواع خویشاوندی :
خویشاوندی درجه یک : شامل والدین و فرزندان ، خواهران و برادران
خویشاوندادی درجه دو : شامل عمو ، عمه ، دایی ، خاله ، با برادرزاده و یا خواهرزاده
خویشاوندی درجه سه : شامل فرزندان عمه و عمو و خاله و دایی
شایعترین نوع ازدواج خویشاوندی در کشور ما
ازدواج بین خویشاوندان درجه سه ( پسر عمو، دختر عمو – دختر خاله ، پسر خاله – دختر عمه، پسر دایی – دختر دایی با پسر عمه ) می باشد .
هر چند بطور کلی ازدواج بی خطر وجود ندارد و خطر بروز بیماری های ارثی و مادرزادی در ازدواج زوجین سالم غیر خویشاوند نیز حدود ۲ الی ۳ % است ولی در ازدواج با خویشاوندان به دلیل تشابه ژنی بیشتر ، خطر تولد فرزند مبتلا به ناهنجاری ها و بیماری های ارثی و مادرزادی از جمله معلولیت و عقب ماندگی ذهنی افزایش می یابد و از این نظر ازدواجی پر خطر است .
ضرورت مشاوره ژنتیک قبل از اقدام به ازدواج خویشاوندی
پس از انجام مشاوره و در صورت صلاحدید مشاور، انجام آزمایشات ژنتیک می تواند در پیشگیری از تولد فرزند بیمار کمک کننده باشد .
در مشاوره ژنتیک قبل از ازدواج ، پس از اخذ اطلاعات لازم از خانواده در خصوص فرزندان بیمار و یا فوت شده مشکوک به بیماری های ارثی و مادرزادی ، رسم شجره و تخمین ریسک ، اطلاعات و حمایت های لازم در اختیار خانواده های در معرض خطر اختلالات ژنتیک یا خانواده هایی که هم اکنون دارای اعضای مبتلا به نقایص ارثی ، مادرزادی یا اختلالات ژنتیک می باشند ، قرار می گیرد .
مشاوره ژنتیک قبل از ازدواج باعث آگاهی از خطرات پیش رو و نیز بررسی موارد قبلی بروز بیماری های ارثی و مادرزادی می شود و می تواند به زوجین برای تصمیم گیری درست و امکان پیشگیری از بروز مجدد بیماری در خانواده کمک نماید .
مشاوره ژنتیکی گامی مهم برای پیشگیری از بیماری ها می باشد
ضرورت آزمایش ژنتیک قبل از ازدواج و یا بارداری
انجام مشاوره ژنتیک قبل از ازدواج و یا بارداری و بررسی سوابق خانوادگی بیماری های ارثی و تعیین ریسک بروز مجدد آن بیماری ها ، به تصمیم گیری آگاهانه شما در خصوص بارداری کمک می کند .
انجام مشاوره ژنتیک به معنی نیاز به انجام آزمایش ژنتیک برای همه زوجین، در قبل از ازدواج یا بارداری نیست
مشاوره ژنتیک قبل از ازدواج و یا بارداری در چه مواردی پیشنهاد می شود ؟
- ازدواج خویشاوندی
- اگر شما یا همسرتان مبتلا به بیماری ارثی و یا مادرزادی هستید
- سابقه تولد کودک با نقص مادرزادی در خانواده
- سابقه نازایی ، سقط و مرده زایی
- سابقه مرگ نوزاد به دلایل نامشخص
- سابقه خانوادگی بیماری ارثی و مادرزادی در خانواده زوجین از جمله : عقب ماندگی ذهنی ، معلولیت جسمی ، بیماری های متابولیک نوزادی ، تالاسمی ، فنیل کتونوریا ، ناشنوایی ، نابینایی
- بیماری های عصبی عضلانی و فلجی از جمله دوشن
- بیماری های خونریزی دهنده از جمله هموفیلی
- مشکلات استخوانی ، کوتوله گی ، سقط خودبخود مکرر ( سه مورد یا بیشتر )
- ابهام تناسلی
- شکل و قیافه ی غیر طبیعی
- اختلال رشد
- سرطان
آموزش و مددکاری کانون هموفیلی ایران دفتر نمایندگی استان آذربایجان شرقی
برگرفته از نشریه زندگی شماره ۵۵
فصلنامه کانون هموفیلی ایران زمستان سال ۱۳۹۷
بازدید: 1703